سوره فلق

مقدمه
این سوره در مکه نازل شده و داراى 5 آیه است
محتوى و فضیلت سوره فلق
جـمـعـى مـعـتـقـدنـد کـه ایـن سوره در مکه نازل شده است هر چند جمعى دیگر از مفسران آن را (مدنى ) مى دانند.
مـحـتـواى ایـن سوره تعلیماتى است که خداوند به پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سـلم ) خـصـوصـا و به سایر مسلمانان عموما، در زمینه پناه بردن به ذات پاک او از شر همه اشرار مى دهد، تا خود را به او بسپارند، و در پناه او از شر هر موجود صاحب شر در امان بدارند.
در بـاره شـاءن نـزول ایـن سـوره روایـاتـى در غـالب کـتـب تـفـسـیـر نـقل شده که مطابق آنها پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) به وسیله بعضى از یـهـود مـورد سـحـر قـرار گـرفـتـه ، و بـیـمـار شـده بـود، جـبـرئیـل نـازل شـد و مـحـل ابـزار سحر را که در چاهى پنهان کرده بودند نشان داد، آن را بـیـرون آوردنـد، سـپـس ایـن سـوره را خـوانـدنـد، و حال پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) بهبود یافت .
ولى مرحوم طبرسى و بعضى دیگر از محققان اینگونه روایات را که سند آن فقط به دو نـفـر ابـن عـبـاس و عـایـشـه مـنـتـهـى مـى شـود زیـرا سـؤ ال قـرار دادنـد، زیـرا: اولا سـوره طـبق مشهور مکى است و لحن آن نیز لحن سوره هاى مکى را دارد، در حالى که درگیرى پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) با یهود در مدینه بوده است و این خود دلیلى است بر عدم اصالت اینگونه روایات .
از سـوى دیـگـر اگـر پـیـغـمبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) به این آسانى مورد سـحر ساحران قرار گیرد تا آنجا که بیمار شود و در بستر بیفتد، به آسانى ممکن است او را از مقاصد بزرگش بازدارند، مسلما خداوندى که او را براى چنان ماموریت و رسالت
عـظـیمى فرستاده از نفوذ سحر ساحران حفظ خواهد کرد، تا مقام والاى نبوت بازیچه دست آنها نشود.
از سـوى سـوم اگـر بـنـا شود سحر در جسم پیغمبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) اثر بـگـذارد ممکن است این توهم در مردم پیدا شود که سحر در روح او نیز مؤ ثر است ، و ممکن اسـت افـکـارش دسـتـخـوش سـحـر سـاحـران گـردد، و ایـن مـعـنـى اصـل اعـتـمـاد بـه پـیـامـبـر (صـلى الله عـلیـه و آله و سـلم ) را در افـکـار عـمـومـى متزلزل مى سازد .
و لذا قـرآن مـجـیـد ایـن مـعـنـى را نـفى مى کند که پیغمبر مسحور شده باشد مى فرماید: و قـال الظـالمـون ان تـتـبـعـون الا رجـلا مـسـحـورا انـظـر کـیـف ضـربـوا لک الامثال فضلوا فلا یستطیعون سبیلا: ظالمان گفتند شما از یک انسان سحره شدهاى پیروى مـى کـنـیـد، ببین چگونه براى تو مثلها زدند و گمراه شدند؟ آنچنانکه نمى توانند راه را پیدا کنند! (فرقان 8 و 9).
(مـسحور) در اینجا خواه به معنى کسى باشد که از نظر عقلى سحر شده یا در جسمش ، در هر صورت گواه بر مقصود ما است .
بـه هـر حـال بـا چـنـیـن روایـات مـشـکـوکـى نـمـى تـوان قـداسـت مـقـام نـبـوت را زیـر سؤ ال برد، و در فهم آیات بر آنها تکیه کرد.
دربـاره فـضـیـلت ایـن سـوره از پـیـغـمـبـر اکـرم (صـلى الله عـلیـه و آله و سـلم ) نـقـل شـده اسـت کـه فـرمـود: انـزلت عـلى آیـات لم یـنـزل مـثـلهـن : المـعـوذتـان : (آیـاتـى بـر مـن نـازل شـده کـه هـمـانـنـد آنـهـا نازل نشده است ، و آن دو سوره (فلق ( و (ناس ) است ).
و در حـدیـث دیـگـرى از امام باقر (علیه السلام ) مى خوانیم : کسى که در نماز (وتر) سـوره (فـلق ) و (ناس ) و (قل هو الله احد) را بخواند به او گفته مى شود اى بـنـده خـدا بـشـارت بـاد بـر تـو خـدا نـمـاز وتـر تـو را قبول کرد.
و بـاز در روایـتى از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى خوانیم که به یکى از یـارانـش فـرمـود مى خواهى دو سوره به تو تعلیم کنم که برترین سوره هاى قرآن اسـت ؟ عرض کرد: آرى اى رسول خدا! حضرت معوذتان (سوره فلق و سوره ناس ) را به او تـعـلیـم کـرد، سـپس آن دو را در نماز صبح قرائت نمود و به او فرمود: هر گاه برمى خیزى و مى خوابى آنها را بخوان .
روشـن اسـت ایـنـهـا بـراى کـسـانـى اسـت کـه روح و جـان و عـقـیـده و عمل خود را با محتواى آن هماهنگ سازند.