مهربانی با مردم

حضرت رسول صلی‏الله‏علیه‏و‏آله وسلم به بندگان خدا، مهربان بود و می‏فرمودند: «خدای متعالی مهربان است و مهربانی را دوست دارد». سیره‏نویسان پیامبر را این‏گونه توصیف کرده‏اند که: «پیامبر قلبی رقیق داشت و به همه مسلمانان مهر می‏ورزید».
از حضرت علی علیه‏السلام در وصف پیامبر نقل است که: «پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله وسلم ، نرم‏خوترینِ مردمان بود».
در این‏باره انس بن مالک می‏گوید: من در حضور پیامبر بودم که ناگاه مردی اعرابی آمد و عبای آن حضرت را که حاشیه‏ای ضخیم داشت محکم کشید، به نحوی که گردن آن حضرت خراشید. سپس گستاخانه گفت: از مال خدا که در نزد توست به من دِه.
پیامبر اندکی سکوت کرد و گفت: مال، مالِ خداست و من بنده خدا هستم. آن‏گاه فرمودند: ای اعرابی این آسیبی را که به من رساندی به تو برسانم؟ اعرابی گفت: نه. پیامبر فرمودند: چرا؟ اعرابی گفت: زیرا تو بدی را با بدی پاسخ نمی‏دهی. پیامبر از سخن او خندید و او را مالی چند بخشید.

کمک به دیگران

پیامبر اسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله وسلم در همه سختی‏ها پا به پای دیگر مسلمانان شرکت داشت و چون دیگران، بخشی از بار مشکلات را به دوش می‏کشید.
همین مسئله موجب می‏شد نشاط همکاری و همگامی در مسلمانان فزونی یابد؛ چنان‏که وقتی خبر لشگرکشی احزاب و تهاجم به مدینه به آن حضرت رسید و تصمیم بر آن شد که با کندن خندق، جلو تجاوز آنها را بگیرند، پیامبر خود شخصا مشغول کار شد و بیل و کلنگ می‏زد و گاه کیسه‏های خاک را به دوش می‏کشید.
همچنین نقل است که وقتی کار ساخت نخستین مسجد در مدینه آغاز شد، مسلمانان با شور و علاقه در فراهم کردن وسایل و ساخت آن شرکت کردند و رسول خدا نیز مانند دیگران کار می‏کرد.
آنان از «حرّه» سنگ می‏آوردند و حضرت نیز سنگ می‏آورد. وقتی به ایشان می‏گفتند:
ای رسول خدا! اجازه بدهید ما این سنگ را ببریم، می‏فرمودند: «من خود این را خواهم برد،